مذاکره درباره زناشویی باثبات | زوج درمانگر مجرب

هر زن و شوهری در ابتدای رابطه در مورد سبک زناشویی خود با هم مذاکره و تبادل نظر می کنند .زن و شوهرها غالبا از لحاظ شدت و نحوه حل اختلافات هیجانی با هم تفاوت دارند. انجام چنین مذاکراتی کار دشواری است ولی برای دستیابی به ثبات ضرورت دارد .

بر اساس پژوهش ها زن و شوهرها به سه جنبه تقسیم می شوند : مقدار هیجاناتی که نسبت به یکدیگر ابراز می کنند، مقدار نیرویی که صرف قانع کردن یکدیگر میکنند ومدت ان .

اما زن و شوهرهایی که در یکی از سه سبک زناشویی با ثبات جای می گیرند، نه تنها در اعمال خود بلکه در افکار و نگرش هایشان  هم ویژگی های خاصی دارند. احتمالا بهترین نوع زناشویی برای شما ترکیبی از این سه سبک است نه یکی از انها.

مثبت ها را افزایش دهید، منفی ها را حذف کنید

شاید تعجب کرده باشید که چطور این سه سبک مختلف می توانند به یک اندازه موفق باشند، یا چطور با وجود این تفاوت ها مشکلات یا بی کفایتی ها ، یک زن و شوهر می توانند زندگی مشترک سعادتمندانه ای داشته باشند . خوشبختی بستگی به یک سبک خاص دعوا یا جبران ندارد . چون تحقیقات ما نشان میدهد که فرق زن و شوهر های راضی و زن و شوهرهی غمگین وناراضی در عدم تعادل احساسات و اعمال منفی ومثبت ان هاست.

این نسبت جادویی نسبت پنج به یک است. به عبارت دیگر ما متوجه شدیم تا وقتی نسبت تعاملات و احساسات مثثبت زن و شوهرها به تعاملات و احساسات منفی ان ها پنج به یک است زندگی مشترک ان ها با ثبات خواهد ماند.

یک زوج با ثبات شبیه ضبط صوتی هستند که قدرت بلندگوی مثبت ان پنج برابر قدرت بلندگوی منفی ان است. این نسبت صرف نظر از شدت صدای ضبط ثابت است. در مورد زن و شوهرهای پراشوب که صدای ان ها بلند است، علی رغم زیاد بودن داد و فریادها زمانی که صرف عشق ورزی و جبران دعواهایشان می کنند پنج بربر زمان داد و فریادشان است.  در مورد زوج تصدیقی هم شدت تنش ان ها پایین و میزان خوشحالی عشق ورزی و صمیمیت ان ها بالاست. زن و شوهرهای اجتنابی به اندازه سایر زن و شوهرها عشق ورزی ندارند اما میزان انتقادگری و سرزنش انها نیز پایین است .

این که هر زوجی در کدام یک از سه سبک تصدیقی پراشوب یا لجتنابی قرار می گیرد به خلق و خو ،پیشینه و شخصیت انها بستگی دارد. این سه سبک در زن و شوهرهیی که طلاق گرفتند کاملا متفاوت است اعمال منفی بیش از اعمال مثبت شان می باشد.

زن و شوهر های با ثبات برای نشان دادن اعمال مثبت خود راه های مختلفی دارند. شما هم برای افزایش بعد مثبت رابطه زناشویی خود راه های فراوانی دارید برخی ز این راه ها عبارتند : ابراز علاقه کنید _مهربان باشید_ به همسرتان توجه کنید_ قدر دانی کنید_ نشان دهید نگران هستید_ همدلی کنید_ ادم پذیرایی باشید_ شوخی کنید.

تغذیه کننده های اصلی زندگی زناشویی عشق واحترام است. این دو عنصر نقطه ی مقابل تحقیر و پادزهر ان هستند، عاملی که مخرب ترین عامل منفی در زندگی زناشویی است. زن و شوهرها به هر شکلی که عشق و احترام خود را نشان دهند موجب افزایش اعمال مثبت خویش نسبت به اعمال منفی شان می شوند. در روابط زناشویی طولانی عشق و احترام زیادی به چشم می خورد.

بوم شناسی زناشویی

یکی از عوامل بوم شناسی هیجانی هر ازدواجی، تعادل مثبت ها و منفی هاست. سلامت یک ارتباط صمیمی درست مثل اکوسیستم است که در ان مقدار قابل توجهی مبادله هیجانی صورت میگیرد. اگر این مبادله هیجانی متعادل باشد رابطه شما با عشق و محبت توام خواهد بود، اما وقتی از حالت تعادل خارج شود عشق زن و شوهر کم رنگ می شود، درست مثل حیواناتی که بر اثر گرسنگی در معرض نابودی باشند.

روابط زناشویی سالم ظاهرا یک نوع ترموستات دارند که بین مثبت ها و منفی ها تعادل برقرار می کندو فضای هیجانی رابطه را سالم می سازد. این تعادل یک جنبه عجیب هم دارد، برخی اعمال منفی در عمل تاثیری مثبت دارند. برای مثال گاهی منفی گرایی به احساسات و تمایلات جنسی زوج ها کمک می کند. خصوصا وقتی قصد جبران ازردگی همسرشان را داشته اند. در روابط این نوع زن وشوهرها اعمال منفی باعث تشدید امیال ان ها می شود. این اعمال منفی یک نوع چرخه نزدیکی و دوری به وجود می اورد که جان دوباره ای به عشق و محبت ان ها می بخشد. قهرها باعث می شوند تا مجددا با یکدیگر اشنا شوند و عشقشان جان دوباره ای بگیرد. البته افراط در این کار موجب به خطر افتادن رابطه می شود.

یکی از نخستین چیزهایی که در زندگی زناشویی رنگ می بازد رعایت ادب است. این امر می تواند نشانه افزایش راحتی و ارامش طرفین باشد. اما می تواند به کنار گذاشته شدن طرف مقابل و اهانت وگستاخی هم بینجامد. تفاوت گفتگوهای زن و شوهرها با گفتگوهای افراد غریبه این است که زن و شوهر کمتر از غریبه ها مودبانه صحبت می کنند. بر یک زندگی زناشویی تعادل های ظریفی حکمفرماست، و گاهی منفی گرایی و تعارضات ان ها به رابطه ان ها جانب تازه می بخشد.

خیلی عجیب است که منفی بودن برای بقای ازدواج ضروری است. پژوهش ها نشان می دهد که این قضیه در کوتاه مدت مشکلی به وجود نمب اورد. اما برای بقای زندگی زناشویی، طرفین باید اختلافات خود را بازگو کنند. حال می خواهد سبک تصدیقی داشته باشد یا سبک پراشوب و یا اجتنابی.

برای مثال زن و شوهرهایی که با هم جنگ و دعوا داشتند کمتر از زن وشوهرهایی که تعاملات صلح امیز و دوستانه ای داشتند از زندگی مشترک خود راضی بودند. اما سه سال بعد اوضاع تغییر کرد، زن و شوهرهایی که با هم دعوا نمی کردند کمتر احتمال داشت زندگی باثباتی داشته باشند. زن و شوهرهایی که در اغاز خوشبخت بودند بیشتر احتمال داشت در حال طلاق باشند یا از هم جدا شده باشند. به عبارت دیگر، انچه موقتا یک زندگی زناشویی را اشفته می کند عدم توافق و عصبانیت در درازمدت به زندگی زناشویی کمک خواهد کرد. عصبانیت های موقتی، وضعیت زندگی زناشویی را بهتر می کنند نه بدتر.

بنابراین در اکولوژی زناشویی تعاملات منفی تا حدی موجب تقویت وحفظ رابطه می شود. وجود مقداری تعارض باعث می شود تا زن وشوهرها از اعمالی که در درازمدت مضر خواهند بود دست بکشند.

منفی گرایی شکل های مختلفی دارد برخی از زندگی های زناشویی ممکن است بر اثر افزایش یا وجود یک نوع از ان لطمه ببینند. وقتی منفی گرایی به صورت لجاجت، سرزنش، یا قطع رابطه درمی اید تاثیر مخربی به جای می گذارد. ووقتی زن و شوهرها نمی توانند به تعادل دست یابند تحت تاثیر نیروهای منفی و مخربی قرار می گیرند که زندگی زناشویی ان ها را به تباهی می کشانند.

افول تدریجی زناشویی

اولین نوع افول زناشویی، خصومت – درگیری است. این نوع زن و شوهرها غالبا در حال مشاجرات داغ و پرحرارتی هستند.انها دائم در حال توهین و تحقیر یکدیگرند.و همچنین اولین مشکلی که زن و شوهرها در هنگام بحران با ان برخورد می کنند<< چهار سوار سرنوشت>> است. که چهار عامل فاجعه امیز که خطرناک ترین انها عبارتند از انتقاد ،سرزنش، جبهه گیری و سکوت به ارتباط زن و شوهرها لطمه می زنند وبا افزایش این رفتارها ، میزان احساسات منفی و تنش ها افزایش می یابند.

انتقاد در برابر شکایت: شکایت ابراز صریح عصبانیت، نا رضایتی ، ناراحتی و سایر حالات منفی است. انتقاد صراحت کمتری دارد کلی است و مستلزم سرزنش طرف مقابل است. هنگام شکایت عمل خاص یا عدم انجام کاری خاص را مورد حمله قرار می دهیداما در هنگام انتقاد، شخص مقابل را هدف قرار می دهید.

سرزنش وانتقاد: سرزنش یکی از طرفین می خواهد احساسات دیگری را جریحه دار کند وبا او از لحاظ روانی بدرفتاری کند.

سومین سوار سرنوشت جبهه گیری است یعنی وقتی یکی از زوجین طرف مقابل را سرزنش می کند او نیز از خود دفاع میکند و وضع بدتر می شود. در واقع علت اصلی خطرناک بودن این حالت دفاع کردن در واقع واکنشی طبیعی در برابر احساس خطر است. یعنی قربانی دفاع را حق خود می داند . و یکی دیگر از شکل های جبهه گیری این است که پای عوامل دیگر را وسط بکشید.

برخی از علائم بدنی جبهه گیری عبارتند از : لبخندهای تصنعی . کنار کشیدن بدن و دست به سینه نشستن.

اولین گام برای شکستن جبهه گیری، این است که صحبت های همسرتان را حمله تلقی نکنید بلکه ان ها را نظراتی محکم و موکد بدانید. سعی کنید همسرتان را درک و با او همدلی کنید.البته در هنگام حمله چنین کاری دشوار است اما غیر ممکن نیست .

تحقیقات انجام شده نشان می دهند که وقتی همسرتان انتظار دارد از خودتان دفاع کنید، ادم پذیرا و بازی باشید از شما کمتر انتقاد خواهد کرد و شما کمتر سرزنش می کند. البته این گونه تغییرات یک شبه اتفاق نمی افتد همسری که به دفاع های شما عادت کرده

ابتدا از رفتارتان متعجب خواهد شد و ان را باور نخواهد کرد. او برای امتحان شما شکایت هایش را تشدید می کند اما اگر مدتی غیر دفاعی رفتار کنید بالاخره رفتار جدید شما را باور خواهد کرد.

چهارمین سوار سرنوشت سکوت است .تحقیقات نشان داده که مردها بیش از زن ها سکوت می کنند که دلیل این قضیه زیست شناختی است . اختلافات زناشویی ، از لحاظ فیزیولوژیک مردها را بیش از زن ها ناراحت می کند.بنابراین مردها برای حفظ سلامتی خود بیش از زن ها به فرار از صحنه جرو بحث احتیاج دارند. هر کسی ممکن است در هنگام جرو بحث سکوت کند. نکته مهم عادت کردن به سکوت است. فرار از اختلاف نظر به خاطر عدم تحمل یا سکوت به خاطر شدت نیافتن تنش خیلی اسان است.اما کناره گیری هنگام بحث عملی قهرالود است . در این مواقع بهتر است صحنه را ترک نکنید در عوض بگویید دلتان می خواهد از بحث کنار بکشید.

سرزنش و دفاع موجب نابودی روابط زن و شوهرها میشود بین جنگ و دعوا های زن و شوهرهای سالم با ثبات و زن و شوهرهای مشکل دار فرقی وجود دارد . زن و شوهرهای سالم هنگام جرو بحث اجازه نمی دهند منفی گرایی شان از کنترل انها خارج شود.هر زن و شوهر مکانیسم اصلاحی خاص خود را دارد. مکانیسم ها معمول به شکل صحبت و اظهار نظر در مورد انچه در تعاملات جریان داردیا نشان دادن این نکته به طرف مقابل که من علی رغم اختلاف نظرم با تو احساس همدلی کرده و تو رت تحسین میکنم.

یکی از دلایل ثبات برخی ازدواج ها این است که زن و شوهرلبه برنه جرو بحث را کنار می زنند و به پیام های مثبت و صلح جویانه انها توجه میکنند. انها به جای توجه به زخم زبان های یکدیگر به مکانیسم های اصلاحی پاسخ می دهند.

برخی زن و شوهرها به این دلیل اسیر چرخه های تو درتو می شوند که انتظارات غیر واقع بینانه ای در مورد رفتارهای همسرشان دارند. پس چهارسو سرنوشت به این دلیل خطرناک هستند که جلوی مقابله شما با منفی گرایی را می گیرند. اما این چهارسو سرنوشت یکی از عوامل دوگانه افول زندگی زناشویی و جدایی هستند.پایان زندگی زناشویی شما وقتی فرا می رسد که با این افکار مبارزه نکنید. اما اگر بدانید که در زندگی زناشویی شما که زندگی سالم و سعادتمندانه بوده چه اتفاقی افتاده فرصت خواهید یافت مجددا بر ان مسلط شوید.

افکار غالبی شما

افکار شما در مورد دیگران، نوع رفتار شما را با انان تعیین می کند. فرضیات شما درباره همسرتان و روابطتان بر سلامت زندگی مشترک شما تاثیر می گذارد. اگر افکار و احساسات شما تحریف شوند یا اگر<افکار پنهانی> شما تصورات منفی شما را تقویت کنند به زودی دچار مشکلات زناشویی خواهید شد، هر چه این چهار سوار سرنوشت در روابط شما بیشتر تاخت و تاز کنند بیشتر احتمال دارد که سناریوهای درون شما رنگ منفی به خود بگیرند. به این ترتیب منفی گرایی به طور کامل بر شما چیره خواهد شد و شما را به سوی اخرین مرحله زندگی مشترکتان که <مرحله فاصله گیری و جدایی> است سوق می دهد.

اگر سومین سوار سرنوشت، یعنی جبهه گیری بر زندگی مشترک شما حکمفرما باشد احتمالا هنگام مشاجره خود را یک قربانی بی گناه می دانید. در این مواقع دچار ترس می شوید و همسرتان راغول مهاجمی می بینید که به شکل ظالمانه با شما بدرفتاری می کند، که علت ان طرز فکر قربانی بی گناه بوده است.

خشم بجا: این سناریوی درونی نیز شبیه سناریوی قربانی بی گناه است با این تفاوت که وقتی همسرتان سعی می کند شما را قربانی جلوه بدهد او را سرزنش کرده و با او خصمانه رفتار می کنید. کسانی که مقهور دومین سوار سرنوشت یعنی سرزنش هستند اغلب سناریئهایی دارند که مملو از خشم بجاست. ان ها ازرده خاطر و عصبانی می شوند و سعی می کنند انتقام بگیرند.

شما باید برای جلوگیری از طرز فکر قربانی بی گناه و خشم بجا تلاش زیادی کنید و خود اگاهیتان را افزایش دهید.

اولین گام برای تغییر سناریو درونی تان، این است که این دو نوع طرز فکر را که تداوم بخش ناراحتی شما هستند بشناسید.

سرریز شدن هیجانات

بدترین پیامد یک سناریوی منفی درونی این است که باعث می شود هیجاناتتان سرریز شود یعنی به قدری از منفی بودن همسرتان ناراحت شوید که احساس کنید (دارید جوش می اورید) وبه شدت ناراحت و ازرده شوید. در این حالت ممکن است به شدت جبهه گیری کنید یا متخاصم و انزواطلب شوید.

سرریز شدن احساسات به جنسیت افراد هم بستگی دارد.شاید تعجب کنید اما مردها سریع تر از زن ها ناراحت وعصبانی می شوند. به همین دلیل هم مردها بیشتر <سکوت کننده> می شوند. بدن کسانی که احساساتشان سرریز می شود علائم خاصی از خود نشان می دهد.ان ها نفس نفس می زنند عضلاتشان سفت و تنیده می شود و ضربان قلبشان تند می شود. در این حالت به دنبال ارامش خاطر هستند. در واقع بین پاسخ های بدن و واکنش های ذهنی در برابر مشکلات زناشویی رابطه قابل توجهی وجود دارد.

برخی از هورمون های بدن ما در هنگام فشار افزایش می یابد. یکی از این هورمون ها ادرنالین است که موجب می شود قلب تند بزند غدد عرق تحریک شود و تندتر نفس بکشیم . در هنگام اختلاف با همسرتان هم دقیقا همین اتفاق می افتد. در واقع افکار منفی ودستگاه عصبی تحریک شده، یکدیگر را تشدید می کنند و شکستن حلقه منفی گرایی را سخت تر می کنند. وقتی براگیختگی بدن شما به حد معینی می رسد دیگر نمی توانید ارامشتان را حفظ کنید و افکارتان را جمع کنید و به همسرتان احترام بگذارید.

دکتر فرشاد شیبانی

متخصص روانشناس بالینی، زوج درمانگر و مدرس دانشگاه

دکتر زهرا بابایی

متخصص روانشناسی بالینی، زوج درمانگر

فاطمه امیری

 روانشناس بالینی

[/toggle]