علل عمده شكل‌گیری طلاق عاطفی چیست؟

بخشی از این علل را می‌توان در قبل از ازدواج دانست، كه به سطح انتظارات فرد از ازدواج بازمی‌گردد. مسلما هركسی برای خود تعریفی از زن و مرد ایده‌آل خود دارد چه درست و چه غلط. حال اگر آن انتظارات و باورها درست شكل نگرفته باشد و از زندگی واقعی دور باشد، مساله‌ساز می‌شود، مورد دیگر به شناخت اجتماعی درستی از اینكه همسر مناسب باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد، بازمی‌گردد اما برخی اصلا به این موضوع اهمیت نمی‌دهند مثلا برای آنكه از خانواده‌اش فرار كند تن به ازدواج می‌دهد در این‌صورت انتخاب ما باخواسته‌هایمان نامتناسب می‌شود مورد دیگر این است كه ما پروسه شناخت را صحیح طی نكرده‌ایم. ما یك گزینه را انتخاب كرده‌ایم اما به‌دنبال شناختش نبودیم خیلی از دختر و پسرها در طی این مراحل در رودربایستی قرار می‌گیرند یا دچار حس ترحم می‌شوند اما در نهایت تبعاتشان را در زندگی می‌بینند. بخشی دیگر از علل وقوع طلاق عاطفی به تجربه‌های مشترك زوج‌ها نسبت به هم بازمی‌گردد. ما با سازه‌های ذهنی‌ای كه از زندگی مشترك و همسرمان ساخته‌ایم به زیر یك سقف می‌رویم حال ممكن است این سازه‌ها برآورد نشود و با كوچك‌ترین التهابی از هم پاشیده شود و سازه «من» به سازه «ما» تبدیل نگردد.
بخش دیگری از شكل‌گیری این نوع طلاق به ساخت و محیط و بافت اجتماعی جامعه بازمی‌گردد. وقتی كه مردی دو شیفت كار می‌كند چطور می‌تواند یك بستر ایمن را برای همسرش فراهم كند. وقتی گفته می‌شود كه از هر سه ازدواج یكی به طلاق منجر می‌شود اینها اتفاقات مهمی است كه بر اثر سیاست‌گذاری‌های اشتباه در محیط رخ می‌دهد. از دیگر عوامل سست شدن پایه‌های زندگی، شكل‌گیری نوع دیگری از زندگی مشترك از نوع غیرقانونی و غیرقابل تعریف در جامعه است، هنگامی‌كه تعداد دختر و پسر در یك جامعه برابر باشد این یك زنگ خطر است كه چند همسری از هر نوعی دیده می‌شود.
يکي از پيچيده ‌ترين سؤال‌ هايي که در باره طلاق خاموش مطرح مي ‌شود اين است که چرا بسياري از افراد در آغاز زندگي تفاهم کامل دارند اما پس از چند سال در لاک خود مي ‌روند و ديگر کاري به يکديگر ندارند و يا چه عواملي باعث مي ‌شود که کانون يک خانواده به سوي تنهايي و بي‌تفاوتي سوق داده شود و اثرات منفي اين‌ گونه رفتار ها بر فرزندان چيست؟
کارشناسان و جامعه ‌شناسان معتقدند شايد بتوان گفت اولين جدا یی ها از خود زن و شوهر شروع مي ‌شود مي‌ توان گفت وقتي شما عاشقيد هميشه به طرف مقابل انرژي مي‌ دهد و او را سرشار از احساس خوب بودن مي‌ کنيد در نتيجه او هم مستعد انرژي دادن مي ‌شود طرفين آماده بخشش تسليم گذشت و فداکاري مي ‌شوند ولي اگر پس از مدتي يکي در لاک خودخواهي و خودشيفتگي برود و مداوم از ديگري انرژي بگيرد طرف مقابل که پس از مدتي از انرژي تهي مي ‌شود ديگر تن به فداکار نمي ‌دهد.
غير از اين وقتي زن و شوهر از هم رنجش پيدا مي‌ کنند و درصدد رفع آن بر نمي‌ آيند بايد انتظار داشته باشند که به زودي رابطه ناخوشايندي پيدا کنند. رفع نشدن اختلافات کوچک زن و شوهر را علت طلاق عاطفی می‌داند و می‌گوید: زوجین در ابتدای زندگی مشترک خود اختلافات به ظاهر کوچک دارند. به عنوان نمونه از نظر فرهنگی، طرز تفکر و نگرش به زندگی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارد. اگر این اختلافات رفع نشود و روی هم انباشته شود به مرور ذهن زن و شوهر را به خود مشغول می‌کند و آنان اندک اندک از یکدیگر فاصله می‌گیرند به گونه‌ای که پس از مدتی محبت و صمیمیت روزهای اولیه ازدواج بین آنها کمرنگ می‌شود و اگر تلاش نکنند با گفت و گو و تعامل مشکلات خود را حل کنند و به دیدگاه واحدی برسند، این فاصله بیشتر می‌شود و به طلاق عاطفی می‌انجامد.
استارت طلاق عاطفی از سال اول ازدواج زده می شود.
سال اول زندگی مشترك، خطرناك‌ترین سال است. زوجی كه از سال اول عبور كند یعنی گردنه‌های خطر را پشت سر گذاشته است در سال اول چند عامل بسیار مهم است:
1-نقش خانواده‌ها پر رنگ است. 2-هویت خانوادگی و جمعی جدید شكل نگرفته است. 3-عدم استقلال مالی 4-وجود باورهای غلط 5- ساده‌پنداری طلاق: «فوقش طلاق می‌گیرم یا طلاق می‌دهم»، جمله‌ای است كه متاسفانه در سال اول زندگی زیاد شنیده می‌شود. 6-جست‌وجوی دیگری: مرور خاطرات گذشته. این عوامل دست به دست هم می‌دهد كه سال اول را سال پرالتهابی برای زوج‌ها كند و اگر بخواهیم بدانیم استارت طلاق عاطفی در كجا زده می‌شود، باید در سال اول جست‌وجو كرد.

طیبه گیلانی

کارشناس ارشد روانشناسی (مدیرارشد دپارتمان تحقیقات روان درمانی)