تست های غربالگری ضروری برای خانم ها

چرا تست های غربالگری مهم هستند؟

همیشه این جمله پیشگیری بهتر از درمان است را به یاد داشته باشید. آزمایش ها و تست های غربالگری می توانند از بروز بیماری هایی مانند سرطان، دیابت و پوکی استخوان، قبل از جدی شدن، پیشگیری کنند و یا درمان این بیماری ها را آسان تر می کنند. تست های غربالگری بیماری ها را حتی قبل از بروز هر گونه علائم تشخیص می دهند. تست های مورد نیاز برای هرکس بستگی به سن فرد، سابقه پزشکی خانواده وی، سابقه پزشکی خود شخص و عوامل دیگر بستگی دارد.

سرطان سینه

هر چه زودتر سرطان سینه تشخیص داده شود، فرایند درمان بهتر انجام خواهد شد. احتمال انتشار سرطان های خفیف در غدد لنفاوی و اندام های حیاتی مانند ریه ها و مغز، بسیار کم می باشد. اگر در دهه دوم یا سوم زندگی خود هستید، بهتر است هر 1 تا 3 سال تحت معاینات پستان قرار بگیرید. اگر عوامل تشدید کننده سرطان پستان در شما وجود دارد، بهتر است معاینات مربوط به این بیماری را به طور منظم تر انجام دهید.

تست غربالگری با ماموگرافی

ماموگرافی اشعه ایکس با میزان پایین است که اغلب می تواند یک توده را قبل از احساس کردن آن تشخیص دهد. خانم ها در سن 40 سالگی هر سال باید آزمایش ماموگرافی بدهند. سپس در سنین 50 تا 74 سالگی این آزمایش به صورت یک سال در میان انجام شود. البته اگر خطر ابتلا به این سرطان در فردی بیشتر باشد، پزشک انجام این آزمایش را به صورت مداوم تر توصیه خواهد کرد.

سرطان دهانه رحم

با انجام پاپ اسمیر منظم، پیشگیری از سرطان دهانه رحم آسان می باشد. دهانه رحم مسیر باریکی است که رحم را به واژن متصل می کند. پاپ اسمیر سلول های غیر طبیعی را در دهانه رحم پیدا کرده و قبل از تبدیل شدن آنها به سرطان از بین می برد. علت اصلی سرطان دهانه رحم ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، یک نوع STD،  می باشد.

آزمایش مربوط به سرطان دهانه رحم

در طول انجام آزمایش پاپ اسمیر پزشک بخشی از سلول های دهانه رحم را برداشته و آنها را برای بررسی به آزمایشگاه می فرستد. اولین آزمایش پاپ اسمیر در سن 21 سالگی انجام می شود و از آن پس هر 3 سال یک بار این آزمایش تکرار می شود. در سن 30 سالگی می توانید این آزمایش را همراه با آزمایش HPV هر 5 سال یک بار انجام دهید. اگر فعالیت های جنسی زیادی دارید، انجام هر ساله آزمایش کلامیدیا و گنوریا لازم است.

واکسن مربوط به سرطان دهانه رحم

دو واکسن گارداسیل و سرواریکس، زنان زیر 26 سال را از گونه های مختلف HPV محافظت می کنند. این واکسن ها نمی توانند در مقابل تمام گونه های سرطان زای HPV از بدن محافظت کنند. بنابراین انجام پاپ امسیر همچنان مهم است.

پوکی و شکستگی استخوان

پوکی اسخوان به حالتی گفته می شود که استخوان های فرد ضعیف و شکننده هستند. پس از یائسگی تراکم استخوان در خانم ها کم می شود و دچار پوکی استخوان می شوند. اما مردان نیز به این مشکل دچار می شوند. اولین نشانه پوکی استخوان شکستگی دردناک پس از حتی یک ضربه خفیف می باشد. خوشبختانه پوکی استخوان قابل پیشگیری و درمان می باشد.

آزمایش های مربوط به پوکی استخوان

نوعی خاص از اشعه ایکس به نام سنجش تراکم استخوان (DXA) می تواند قدرت استخوان را اندازه گیری کرده و پوکی استخوان را قبل از اینکه اتفاقی بیفتد، تشخیص دهد. به علاوه این آزمایش می تواند خطرات شکستگی های آینده را نیز پیش بینی کند. این تست برای تمام خانم های بالای 65 سال توصیه می شود. اگر علائم تشدید کننده ابتلا به پوکی استخوان در شما وجود دارد، انجام آزمایش های مربوط به آن را هر چه سریعتر آغاز کنید.

سرطان پوست

انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد و درمان سریعتر آنها موثرتر خواهد بود. خطرناک ترین نوع این سرطان ملانوم می باشد که بر روی سلول های تولید کننده رنگ پوست تاثیر می گذارد. گاهی این سرطان موروثی است که با قرار گرفتن طولانی مدت در برابر نور خورشید خطر ابتلا به آن افزایش می یابد. سلول بازال و سلول های سنگ فرشی، سلول های غیر ملانوم شایع در سرطان پوست هستند.

آزمایش های مربوط به سرطان پوست

پزشک پوست بدن را بررسی می کند و تغییراتی مانند خال و کک و مک را جستجو می کند. پزشک به تغییر شکل، اندازه و رنگ آنها توجه می کند.

فشار خون بالا

با افزایش سن خطر ابتلا به فشار خون بالا نیز افزایش می یابد، به ویژه اگر دچار اضافه وزن هستید یا عادت های بهداشتی بدی دارید. فشار خون بالا باعث بروز حملات قلبی یا سکته های مغزی کشنده و بدون هشدار می شود. بنابراین لازم است برای کنترل فشار خون خود با پزشک مشورت کنید. کاهش فشار خون نیز می تواند از خطراتی مانند بیماری های قلبی و نارسایی های کلیوی پیشگیری کند.

آزمایش های مربوط به فشار خون بالا

خواندن فشار خون در دستگاه شامل دو عدد است. اولین عدد فشار خون را در زمانی نشان می دهد که قلب می تپد (سیستولیک). عدد دوم فشار بین دو ضربه را نشان می دهد (دیاستولیک). فشار خون طبیعی افراد بزرگسال 80/120 می باشد. فشار خون بالا 90/140 یا بالاتر است.

میزان کلسترول

کلسترول بالا منجر به تشکیل پلاک های خونی شده و رگ های خونی را مسدود می کنند. پلاک های خونی طی سال ها و بدون هیچ علائم هشدار دهنده ای تشکیل می شوند و در نهایت منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی می شوند. فشار خون بالا، دیابت و سیگار کشیدن عوامل تشکیل پلاک های خونی می باشند. این عوامل باعث بروز شرایطی به نام سخت شدن رگ های خونی یا تصلب شرایین می شوند. تغییر در سبک زندگی و مصرف دارو می توانند خطر ابتلا به این مشکل را کاهش دهند.

بررسی سطح کلسترول

برای تعیین سطح کلسترول خون لازم است به مدت 12 ساعت چیزی نخورید. پس از آن طی یک آزمایش خون سطح کلسترول، LDL کلسترول بد و HDL کلسترول خوب، اندازه گیری می شوند. اگر بیشتر از 20 سال سن دارید باید هر 5 سال یک بار این آزمایش را تکرار کنید.

دیابت نوع 2

دیابت باعث بروز بیماری های قلبی، کلیوی، سکته مغزی، نابینایی (ناشی از آسیب رسیدن به رگ های خونی شبکیه چشم) و دیگر مشکلات جدی می شود. دیابت با رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و دارو قابل کنترل می باشد. دیابت نوع 2 رایج ترین شکل دیابت می باشد. دیابت نوع 1 معمولا در کودکان و جوانان تشخیص داده می شود.

آزمایش های مربوط به دیابت نوع 2

برای انجام آزمایش های مربوط به این بیماری لازم است به مدت 8 ساعت چیزی نخورید. سطح قند به میزان 100 تا 125 در خون نشان دهنده پیش دیابت می باشد. قند 126 یا بالاتر نشان دهنده ابتلا به دیابت است. آزمایش های دیگر عبارتند از آزمایش A1C و آزمایش تحمل گلوکز خوراکی. اگر از لحاظ جسمی سالم هستید، با شروع 45 سالگی بهتر است هر 3 سال یک بار آزمایش دیابت بدهید. اگر سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده شما وجود دارد از سن پایین تری آزمایش های مربوط به دیابت را آغاز کنید.

HIV

HIV ویروسی است که باعث بروز ایدز می شود. این بیماری از طریق خون و تزریق مایعات بدن به دیگران قابل انتقال می باشد. خانم های باردار مبتلا به ایدز ممکن است این بیماری را به نوزاد خود انتقال دهند. هنوز درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان به موقع و سریع آن و مصرف داروهای ضد HIV به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با این ویروس کمک می کند.

آزمایش های مربوط به HIV

HIV ممکن است سال ها هیچ نشانه ای نداشته باشد. تنها راه تشخیص این بیماری آزمایش خون می باشد. آزمایش های ELISA یا EIA به دنبال پادتن های HIV هستند. اگر نتیجه آزمایش انجام شده مثبت باشد، آزمایش دیگری برای تایید آزمایش اول انجام خواهد شد. گاهی حتی علیرغم وجود عفونت در بدن نتیجه آزمایش ممکن است منفی باشد، بنابراین لازم است آزمایش را تکرار کنید. بهتر است بین 13 تا 64 سال حداقل یک بار آزمایش ایدز را انجام دهید.

در اکثر موارد افرادی که به HIV مبتلا شده اند تا 2 ماه پس از ابتلا آزمایش های انجام شده وجود ویروس را در بند نشان می دهد، اما گاهی تا 6 ماه تولید آنتی بادی ها در بدن 6 ماه طول می کشد. در زمان برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید تا از انتقال این ویروس به دیگران پیشگیری شود. به علاوه اگر باردار و مبتلا به ویروس HIV هستید، با پزشک خود در مورد کاهش خطر انتقال این ویروس به جنین با پزشک مشورت کنید.

سرطان کولورکتال

پس از سرطان ریه، سرطان کولورکتال یکی از رایج ترین علل مرگ و میر بر اثر سرطان می باشد. اکثر سرطان های روده بزرگ ناشی از پولیپ هایی هستند که در پوش داخلی روده بزرگ رشد می کنند. این پولیپ ها ممکن است سرطانزا باشند. اگر سرطانزا باشند، سرطان ناشی از آنها به بخش های دیگری از بدن نیز منتشر خواهد شد. برداشتن سریعتر پولیپ، قبل از اینکه سرطانی شود، از بروز سرطان به طور کامل پیشگیری می کند.

آزمایش های مربوط به سرطان کولورکتال

کولونوسکوپی آزمایش رایج مربوط به سرطان کولورکتال می باشد. در این روش یک لوله انعطاف پذیر همراه با یک دوربین کوچک وارد روده بزرگ می شود. اگر پزشک پولیپ را پیدا کند، می تواند آن را بلافاصله برطرف کند. آزمایش دیگر سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر می باشد که قسمت پایین روده بزرگ را بررسی می کند. اگر شما در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان هستید، آزمایش مربوط به آن در سن 50 سالگی آغاز می شود.

آب سیاه یا گلوکوم

آب سیاه زمانی بروز می کند که فشار داخلی چشم افزایش می یابد. درمان نکردن این بیماری به عصب بینایی آسیب رسانده و باعث نابینایی می شود. این عارضه معمولا هیچگونه علائمی ندارد تا اینکه بینایی فرد دچار مشکل می شود.

میزان معاینه و بررسی چشم ها بستگی به سن و عوامل تشدید کننده ابتلا به این بیماری دارد. عوامل تشدید کننده آب سیاه چشم عبارتند از: تبار افریقایی امریکایی یا اسپانیایی داشتن، سن بالای 60 سال، آسیب چشمی، استفاده از داروهای استروئیدی و سابقه خانوادگی ابتلا به آب سیاه. افرادی که عوامل تشدید این عارضه را ندارند باید در سن 40 سالگی تحت معاینات چشم قرار گیرند.

منبع:

http://www.webmd.com/women/ss/slideshow-screening-tests-women

نگارنده: سمیه محمدی

گروه پزشکان جایروس