اختلال خوردن چیست؟

اختلال خوردن نوعی بیماری است که منجر به بروز اختلالات جدی در رژیم غذایی روزانه می شود، از جمله خوردن غذای خیلی کم یا خیلی زیاد. شخص مبتلا به اختلال خوردن ممکن است با کم کردن میزان غذا یا زیاد کردن آن آغاز کند، اما در برخی موارد میل به کم خوردن یا زیاد خوردن از کنترل خارج می شود. نگرانی شدید نسبت به شکل بدن نیز ممکن است منجر به اختلال خوردن شود. اختلالات خوردن رایج عبارتند از بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی.

محققان دریافتند که اختلالات غذا خوردن به خاطر تعامل پیچیده و عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی، رفتاری، روانی و اجتماعی به وجود می آیند. اما هنوز سوالات زیادی مطرح هستند. محققان با استفاده از آخرین فن آوری ها و علوم سعی در درک اختلالات غذا خوردن دارند.

یک دیدگاه عبارت است از بررسی ژن های انسان. محققان در حال بررسی ترکیباتی از ژن های مختلف هستند تا به ارتباط بین نوع DNA و خطر بروز اختلال خوردن (اگر رابطه ای وجود داشته باشد) پی ببرند. با استفاده از بررسی های تصویربرداری، ارائه یک درک بهتر از اختلالات خوردن و طریقه درمان آن ممکن می شود. طی یک تحقیق الگوهای مختلفی از فعالیت مغز زنان مبتلا به پرخوری عصبی و زنان سالم با یکدیگر مقایسه شدند. با استفاده از MRI، محققان قادر به دیدن تفاوت هایی در فعالیت مغز زنان شدند.

مداخلات روان درمانی نیز مورد مطالعه قرار گرفتند. طی یکی از این تحقیقات بر روی نوجوانان دریافتند که نوجوانان مبتلا به پرخوری عصبی پس از دریافت درمان مبتنی بر مدل خانواده (Maudsley) زودتر از نوجوانان دریافت کننده روان درمانی حمایتی درمان می شوند.

محققان در حال بررسی سوالات مربوط به رفتار، ژنتیک و عملکرد مغز هستند برای شناخت بهتر عوامل خطر، تشخیص نشانگرهای بیولوژیکی و توسعه روان درمانی و داروهایی که می توانند بخش هایی از مغز را هدف قرار دهند که کنترل کننده خوردن هستند. بررسی های تصویری و ژنتیکی مشخص می کنند که هرکس به روش های درمانی متفاوت چگونه پاسخ خواهد داد.

نشانه های بیماری

بی اشتهایی عصبی

افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی همیشه خود را دچار اضافه وزن می بینند، حتی زمانیکه کمبود وزن دارند. خوردن، مواد غذایی و کنترل وزن برای این افراد تبدیل به وسواس می شود. این افراد معمولا به طور مکرر خود را وزن می کنند، مواد غذایی خود را با دقت و وسواس تقسیم می کنند و مقدار خیلی کمی از برخی غذاهای خاص می خورند. برخی افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی علاوه بر کم خوردن ممکن است به دنبال رژیم های غذایی شدید، ورزش بیش از حد، استفراغ تحمیلی به خود باشند و از ملین ها و دیورتیک ها یا تنقیه استفاده کنند.

برخی از مبتلایان به بی اشتهایی عصبی پس از تنها یک دوره درمان بهبود می یابند. برخی دیگر بهبود می یابند، اما مجددا دچار می شوند. بعضی از مبتلایان نیز به حالت مزمن تر و طولانی تر بیماری دچار می شوند که در این حالت سلامت آنها دچار مشکل می شود.

بی اشتهایی عصبی دارای نشانه های زیر است:

• لاغری بیش از حد
• پیگیری بیش از حد لاغری و عدم تمایل به حفظ وزن طبیعی یا سالم
• ترس شدید نسبت به اضافه کردن وزن
• تصویر تحریف شده از بدن، اعتماد به نفسی که به شدت تحت تاثیر وزن و شکل بدن می باشد.
• قاعدگی نامنظم یا عدم بروز قاعدگی در دختران و زنان
• محدود کردن شدید غذا

علائم دیگری که در طول زمان به وجود می آیند عبارتند از:

• لاغر شدن استخوان ها (پوکی استخوان ها)
• شکننده شدن موها و ناخن ها
• پوست خشک و رنگ پریده
• رشد موی نازک در سرتاسر بدن
• کم خونی خفیف و ضعف عضلانی
• یبوست شدید
• فشار خون پایین و کند شدن تنفس و نبض
• آسیب به ساختار و عملکرد قلب
• ضربه مغزی
• کاهش دمای داخلی بدن که باعث می شود فرد تمام اوقات احساس سرما کند.
• بی حالی و کندی و احساس خستگی در بیشتر اوقات
• ناباروری

پرخوری عصبی

بیماران مبتلا به پرخوری عصبی معولا به مقدار خیلی زیاد غذا می خورند و در مقابل این حالت نمی توانند خود را کنترل کنند. این پرخوری با حالتی برای جبران آن، مانند تهوع و استفراغ اجباری، استفاده بیش از حد از ملین یا دیورتیک، ورزش بیش از حد یا ترکیبی از این رفتارها را به دنبال خواهد داشت.

برخلاف بی اشتهایی عصبی، افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولا سعی در حفظ یک وزن سالم و طبیعی دارند، در حالیکه برخی آنها دچار اضافه وزن می باشند. اما مانند افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی، معمولا از اضافه شدن وزن هراس دارند و نسبت به شکل و اندازه بدن خود ناراحت هستند. این افراد معمولا برخی رفتارهای مخفیانه انجام می دهند، زیرا اغلب برخی رفتارهای آنها با نزجار یا شرم همراه است. پرخوری و چرخه پاکسازی در هرجایی و چند با در هفته یا در روز اتفاق می افتد.

دیگر نشانه ها عبارتند از:

• التهاب مزمن گلو یا گلو درد
• متورم شدن غدد بزاقی در گردن یا منطقه فک
• پوسیده شدن مینتی دندان و حساسیت و پوسیدگی دندان در نتیجه قرار گرفتن در معرض اسید معده
• مشکل رفلکس اسید معده و دیگر مشکلات دستگاه گوارش
• ناراحتی و التهاب روده بر اثر سوء مصرف ملین
• کم آبی شدید از پاکسازی مایعات
• عدم تعادل الکترولیت (سطح بسیار کم یا بسیار زیاد سدیم، کلسیم، پتاسیم و دیگر مواد معدنی) که می توانند به حمله قلبی منجر شوند.

اختلال پرخوری

با اختلال پرخوری، شخص کنترل خود را در مقابل خوردن از دست می دهد. بر خلاف پرخوری عصبی، دوره های پرخوری با ورزش بیش از حد یا غذا نخوردن دمبال نمی شود. در نتیجه افراد مبتلا به اختلال پرخوری معمولا چاق و دارای اضافه وزن هستند. افرادی که به اختلال پرخوری دچار هستند بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی و عروقی و فشار خون بالا هستند. به علاوه این افراد به خاطر پرخوری احساس گناه و شرمندگی می کنند که این نیز منجر به پرخوری بیشتر خواهد شد.

نگارنده: سمیه محمدی

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا